Click to rate this post!
[Total: 2 Average: 5]

Aşil Tendonu

Baldırdaki kasları topuk kemiğine bağlayan aşil tendonu, güçlü ve esnek yapısıyla koşma ya da yürüme gibi aktivitelerin yapılmasını sağlar. Aşil tendonu hem spor ve egzersiz programları sırasında hem de günlük aktivitelerde büyük bir stres baskıya maruz kalır. Aşil tendonunda iltihap oluşumu, şişlik ya da tahriş gibi durumlar ortaya çıkarsa tendinit oluşabilir.

Aşil Tendonu Nedir?

Kalkaneal tendon olarak da adlandırılan aşil tendonu lifli, sert bir fibröz doku olarak baldır kaslarını topuk kemiğine bağlar. Baldır kasları gastroknemius ve soleus kaslarından oluşur. Bu kaslar tek bir doku bandında birleşir ve aşil tendonu haline gelir. Daha sonra kalkaneusa giren aşil tendonunun çevresinde bursa olarak da adlandırılan küçük sıvı keseleri bulunur. Vücuttaki en güçlü ve en büyük tendon olan aşil tendonu, baldır kaslarının esnemesiyle topuğu çeker. Bu sayede yürüme, koşma ya da zıplama sırasında ayak parmakları üzerinde durmak mümkün hale gelir. Aşil tendonu güçlü yapısına rağmen yaralanmalara karşı oldukça savunmasızdır. Çünkü bölgede kan akışı sınırlı olmakla birlikte, bu tendon üzerine çok yüksek bir stres ve gerilim biner.

Aşil Tendonu

Aşil Tendonu Zedelenmesi Nedir?

Aşırı kullanıma ya da hasara bağlı olarak topuk etrafında ya da bacağın arka alt bölgesinde ağrıya neden olan tendinit ya da aşil tendonu zedelenmesi, tendonun bazı kısımlarının sertleşmesi ya da kalınlaşması ile kendisini gösterebilir. Eğer bu durum tedavi edilmezse, insersiyonel tendinit ve insersiyonel olmayan tendinit olmak üzere iki farklı durum ortaya çıkabilir.

İnsersiyonel olmayan aşil tendonu zedelenmelerinde tendonun ortasında bulunan liflerde küçük yırtıklar oluşmuştur ve bu yırtıklar zaman için tendonu parçalamaya başlar. Nitekim ağrı ve şişlik gelişir. Genç ve aktif yetişkinliklerde daha sık karşılaşır. İnsersiyonel aşil tendonu zedelenmesinde ise topuk kemiği ve aşil tendonunun birleştiği nokta hasar görmüştür. Kemik büyümeleri bu durumun belirtisi olarak gösterilir. Her yaşta ortaya çıkabilen bu durum fiziksel aktivite gerçekleştirmeyen insanlar da gelişebilir.

Bazı durumlarda tendon liflerinde meydana gelen yırtıklar, aşil tendonunda kısmi ya da tam bir kopma yaratabilir. Böyle durumlarda genellikle topuktan ya da baldırın arka kısmından bir ses duyulur. Nitekim bu, acil tıbbi müdahale gerektiren bir durumdur.

Kimler Risk Grubunda Yer Alır?

Fiziksel aktiviteleri düzenli olarak tekrarlayan ve aşil tendonunu düzenli olarak zorlayan herkeste aşil tendonu zedelenmeleri görülebilir. Risk grubunda bulunan insanların listesi ise şu şekildedir:

  • Ağır egzersiz programları uygulayanlar,
  • Spora yeni başlayanlar,
  • Egzersiz ya da spor öncesinde baldır kaslarının gergin olması,
  • Topuğunda tendona sürtünen kemik çıkıntıları bulunanlar,
  • Egzersiz ya da spor sırasında yanlış ayakkabı kullananlar,
  • Düz olmayan bir zeminde spor ya da egzersiz yapanlar,
  • Antibiyotik olarak florokinolon tedavisi alanlar.

Söz konusu risk faktörleri, aslında aşil tendonu zedelenmelerini önlemek için yapılabilecekler konusunda da fikir verir.

Aşil Tendonu Zedelenmesinin Belirtileri Nelerdir?

Aşil tendonu zedelenmelerinde, yaralanmanın boyutu ortaya çıkan belirtileri değiştirebilir. en yaygın görülen belirtiler ise şunlardır:

  • Topuk bölgesinde ya da bacağın arka kısmında ağrı,
  • Hareket ile ağrının şiddetlenmesi,
  • Oturma ya da ayağa kalkma sırasında aşil tendonunda hissedilen ağrı ya da sertlik,
  • Egzersiz ya da spor programlarından sonraki gün aşil tendonunda ağrı,
  • Günlük aktiviteler sırasında ağrının ve şişliğin kötüleşmesi,
  • Aşil tendonunda kalınlaşma,
  • Topuk kemiği bölgesindeki kemik çıkıntıları,
  • Ayağı bükmekte zorlanma.

Bu belirtiler ortaya çıktığı zaman zedelenmenin seviyesinin tespiti ve hızlı bir tedavi için acil olarak doktor kontrolü gerekir.

Aşil Tendonu Zedelenmelerinde Tanı

Bazı aşil tendonu yaralanması durumları bilek burkulması ile karıştırılabilir ve önemsenmez. Bu yüzden doktor kontrolü ve tanı büyük önem taşır. Aşil tendonu zedelenmelerinde en yaygın kullanılan tanı yöntemleri şunlardır:

  • Genel sağlık durumu ve hasta öyküsü,
  • Ortaya çıkan belirtiler,
  • Aşil tendonunun fiziksel muayenesi ile kemik çıkıntılarının, şişliğin ve ağrının kontrol edilmesi,
  • Ayağın gerektiği gibi hareket etme yeteneğinin tespiti için ayak bileği hareket açıklığı testi,
  • Manyetik rezonans gibi görüntüleme teknikleri.

Yukarıdaki tanı yöntemleri aşil tendonu zedelenmesi teşhisi için yeterli olur. Gerekli görüldüğü durumlarda doktor tarafından ek tetkikler istenebilir.

Aşil Tendonu Zedelenmelerinde Tedavi

Uygulanacak olan tedavi, aşil tendonu zedelenmesinin ne seviyede olduğuna bağlıdır. Cerrahiye gerek görülmediği durumlarda uygulanabilecek olan tedavi yöntemleri şunlardır:

  • İstirahat,
  • Soğuk kompres,
  • Ağrıların hafifletilmesi amacıyla steroid olmayan antiinflamatuar ilaçların kullanımı,
  • Özel egzersizler ile baldır kaslarının güçlendirilmesi,
  • Yüzme ve benzeri egzersiz programları,
  • Fizik tedavi,
  • Ayakkabı, ortez ayakkabı, alçı, atel ya da yürüyüş botu içerisinde kullanılan topuk kaldırma ekipmanları,
  • Hasarlı tendonda iyileştirme etkisi yaratabilen ekstrakorporeal şok dalgası tedavisi.

Yukarıdaki yöntemler genellikle kopmanın gerçekleşmediği durumlarda kullanılır. Fakat bu tedaviler işe yaramıyorsa cerrahi müdahale önerilebilir. Tendondaki hasarın boyutuna göre uygulanabilecek olan birkaç farklı cerrahi girişim bulunur. En yaygın şekilde kullanılan cerrahi prosedürler ise şunlardır:

  • Gastroknemius çekilmesi ile baldır kaslarının uzatılması,
  • Debridman ameliyatı ile kemik çıkıntılarının ve hasarlı tendonun dokusunun çıkarılması,
  • Hasar gören tendonu dokusunun çıkarılması, bölgedeki tendonun onarılması ve topuk kemiğine başka bir tendonun hareket ettirilmesi.

Elbette cerrahi müdahale en son tercih edilecek yöntemdir. Tüm bunlara ek olarak aşil tendonu zedelenmelerinin önüne geçmek için uygulanabilecek bazı yöntemler bulunur. Örneğin egzersiz programlarından önce ısınma hareketleri yapmak ya da spor seviyesini hızlı şekilde değil de, yavaşça artırmak bunlardan bazılarıdır. Aynı zamanda doğru ayakkabı kullanımı, egzersiz ve spor aktivitelerinin düz zeminlerde yapılması ve ağrı yaratabilecek aktivitelerin durdurulması, aşil tendonu zedelenmelerinin önlenmesine yardımcı olacaktır. Ayrıca florokinolon kullanan insanların egzersiz yaparken dikkatli davranması önerilir.

İlginizi Çekebilir

Yorumlar

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

TOP
WhatsApp