Click to rate this post!
[Total: 3 Average: 5]

Bel Fıtığı Nedir?

Bel fıtığı, kısaca, omurların üst üste dizilerek omurgamızı oluştururken aralarındaki elastik kıvamdaki yapılarla (diskler) ilgili bir sorunu ifade eder.

Normal yapıda olan bir disk, daha sert ve daha kauçuksu bir dış halka içine yerleştirilmiş jöle benzeri, yumuşak bir merkeze, çekirdeğe sahiptir. Kaymış disk ya da yırtılmış disk olarak adlandırılmış olan durumda, çekirdeğin bir kısmı bir yırtıktan dışarı çıkar ve burada fıtıklaşmış bir disk oluşur.

Omurganın herhangi bir yerinde oluşabilen fıtıklaşmış bir disk, yakındaki bir sinire baskı yapabilir ve tahriş edebilir. Fıtıklaşmış disk omurgamızın neresinde olduğuna bağlı olarak, bir kol veya bacakta ağrı, uyuşukluk veya güçsüzlük yaratbilir.

Birçok insanın fıtıklaşmış bir diskten hiçbir semptomu yoktur. Sorunu gidermek için genellikle ameliyat gerekli değildir.

Bel Fıtığı Şikayetleri

Fıtıkların çoğu, boyunda da oluşabileceği gibi belde de meydana gelir. Şikayet ve bulgular, fıtığın nerede geliştiğine ve diskin herhangi bir sinire baskı yapıp yapmadığına bağlıdır. Ve Genellikle vücudun bir tarafını etkilerler.

Kol ya da bacak ağrısı: Fıtıklaşmış disk belin alt kısmında ise, en çok ağrı genellikle kalçada, uyluklarda ve baldırlarda olur. Ayağın bir kısmında da ağrı olabilir. Eğer fıtıklaşmış disk boyundaysa, en fazla ağrı genellikle omuz ve kolda hissedilir. Öksürme, hapşırma ya da belirli pozisyonlarda hareket etme durumunda bu ağrı kola ya da bacağa burabilir.  Ağrı genellikle keskin, yanıcı ve ya bıçaklama olarak tanımlanır.

Uyuşma veya karıncalanma: Fıtıklaşmış bir diski olan kişilerde, baskıya uğrayan sinirlerin vücudumuzda hangi bölgemizi yönetiyorsa uyuşukluk ve ya karıncalanma yapabilir.

Kuvvetsizlik: baskıya uğrayan sinirlerin yönettiği kaslar zayıflama eğilimindedir. Bu durum yürürken tökezlemenize ve ya eşyaları kaldırma veya tutma yeteneğinizi etkilemenize neden olabilir. Hiç bir şikayetiniz olmadan nadiren de olsa fıtıklaşmış bir diskiniz olabilir. Radyolojik görüntülemelerde görünmediği sürece sizde olduğunu bilmiyor olabilirsiniz.

bel-fıtığı-tedavisi

Bel Fıtığı Nedenleri

Disk fıtıklaşması, ağırlıklı olarak disk dejenerasyonu olarak adlandırılan kademeli, yaşlanmaya bağlı olarak gelişen aşınma ve yıpranmanın bir sonucudur.

Yaşlandıkça ve ya sürekli zorlamaya bağlı diskleriniz daha az esnek hale gelir. 

Çoğu insan fıtıklaşmış disklerinin nedenini tam olarak belirleyemez.

Baz durumlarda ağır şeyleri kaldırmak için bacak ve uyluk kaslarından destek almak yerine bel kaslarından destek almak, kaldırma sırasında bükülme ve dönme gibi bir olay yaşanması, disk fıtığına neden olabilir.

Nadiren düşme veya bele darbe gibi travmatik bir olay da nedeni olabilir.

Bel Fıtığının Risk Faktörleri

  • Ağırlık: Aşırı vücut ağırlığı, belinizdeki diskler üzerinde ekstra yüke neden olur.
  • Meslek. Fiziksel olarak ağır işler yapan kişilerde bel problemleri riski daha yüksektir. Tekrarlayan kaldırma, çekme, itme, yana doğru eğilme de bel fıtığı riskinizi artırabilir.
  • Genetik: Bazı insanlarda bel fıtığı oluşması genlerdeki bozukluklardan kaynaklanabilir.
  • Sigara içmek: Sigara içmek , diskin oksijen beslemesini azalttığı ve diskin daha hızlı parçalanmasına neden olduğu düşünülmektedir.

Bel Fıtığına Bağlı Ciddi Sonuçlar

Belimizin hemen üstünde, omuriliğimiz biter. Kauda equina dediğimiz bir atın kuyruğuna benzeyen sinir topluluğu omurilikten sonra omurilik kanalı boyunca devam eder. Ve burden çıkan sinirler bacaklarımıza gittiği gibi aynı zamanda idarımızı ve büyük abdestimizi kontrol eden sinirleri de taşır.

Disk herniasyonu nadiren, kauda ekinanın tüm sinirleri de dahil olmak üzere, tüm omurga kanalının sıkışmasına neden olabilir. Ender olarak kalıcı zayıflık ya da felç gibi durumlardan kaçınmak adına acil olarak cerrahi müdahale gerekebilir.

Aşağıdaki durumlarda acilen dokrtora başvurmak ve acil ameliyat gerekir.

  • Kötüleşen şikayetler: Bacaklarda ağrı, uyuşukluk veya güçsüzlük, günlük aktivitelerinizi engelleyebilecek kadar artması.
  • Idrar ve büyük abdest sorunları: Kauda ekina sendromu idrar kaçırmaya veya dolu idrartorbası ile bile idrar yapma zorluğuna ya da kaçırmaya neden olabilir.
  • İleri derecede uyuşukluk: Bu ilerleyici duyu kaybı iç uyluklar, bacakların arkası ve rektumun etrafındaki alan.

Ne Zaman Doktora Başvurmalıyım?

Eğer beliniz uzun zamandır ağrıyor ve bacağınıza doğru yayılıyorsa ve yukarıda anlattığım şikayetleriniz varsa bel fıtığı olma ihtimaliniz yüksektir. En yakında ki beyin cerrahi doktoruna başvurabilirsiniz. Iyi bir öykü, fizik muayene ve doktorunuzun belirleyeceği röntgen, bilgisayarlı tomogrofafi ya da MRI çektirmek şarttır. Gerekli görüntüleme grafilerinden sonra kesin tanı konulabilir.

Bel fıtığı tanısı için, öncelikle söylenmesi gereken; her bel ağrısı bel fıtığı değildir. Bel ağrısını yapabilecek 4 yapı vardır.

  • Kaslar,
  • Faset eklemi,
  • Disk yapısı
  • Sinirler.

 

bel-fıtığı-daralması

Ani gelişen bel ağrısı genellikle kas spazmı ve eklem ile ilgilidir. Eğer ağrı 6 haftadan fazla sürüyor ve sadece bel bölgesinde gerçekleşiyorsa, bu durum genellikle disk ya da eklem kaynaklıdır. Eğer bu ağrılara bacak ağrısı eşlik ediyorsa sinir kaynaklıdır ki o zaman fıtıktan şüphelenebilirsiniz. Bu durum ancak bacak ağrısının sürekli olması halinde düşünülebilir.

Bel fıtığı tanısı koyulduktan sonra izlenecek yol.

1- Medikal Tedavi

Öncelikle ağrı kesici, kas gevşetici gibi ilaçlar hastanın şikayetlerinin durumuna göre ağızdan ya da kalçadan iğne şeklinde kullanılabilir. Çoğu hastada bu medikal tedaviden 3-10 gün sonra belirgin iyileşme gözlenebilir.

2- Fizik Tedavi

Bel fıtığının çoğu fizik tedavi ile tedavi edilebilir. Doğru planlanmış fizik tedavi ile bel fıtıklarının %90'ından fazlası tedavi edilebilir.

3- Ağrı Tedavisi

Bazı hastalarda ağrılar inatçı olabilir. medikal ve fizik tedavinin yetersiz olduğu zamanda tek başına ya da diğer tedavilerle kombine edilerek direk ağrının kaynağını hedef almak kaydıyla görüntüleme cihazı eşliğinde yapılan bir tedavi şeklidir. Etkinliği çok yüksek olup belirli ilaçlar yapılmaktadır.

4- Ameliyat

  • Yapılan tüm tedavilere rağmen bel ve bacak ağrınız geçmiyorsa.
  • Diskin bası yaptığı sinire bağlı kas grubunda kuvvet kaybı var ve ilerleyici ise
  • Ani gelişen tek yada çift taraflı ayak düşmesi (düşük ayak)
  • Ani gelişen idrar ve büyük abdest kaçırma ya da yapamama
    Gibi durumlarda ameliyat gerektirir.

Bel Fıtığı Ameliyatı Nasıl Yapılır?

Bel fıtığında ameliyat, Tanısı konulmuş olan bel fıtığı tedavisi için ameliyatı karar verildiğinde, ameliyatın nasıl olacağı hastanın durumuna, hekimin bilgisine ve fıtığın yerine göre planlanır.

Bel fıtığı ameliyatı, eğer hastanın durumunda çok farklı bir durum yoksa, tüm dünyanın altın standart olarak kabul ettiği bir yöntem olan mikrodiskektomi ile yapılır. Küçük bir kesi açılarak fıtığın bulunduğu bölgeye vücudun arkasında girilerek yapılan ameliyatta, sinirlere ya da omuriliğe bası yapan disk parçası kesilerek çıkarılır.

Eski yöntemlere oranla çok daha kolay ve konforlu olan bu ameliyat ile, hastanın bel fıtığına bağlı olarak gerçekleşen bacak ağrısı anında düzelir. Hasta ameliyatın 3. saatinden sonra yeme içme faaliyetlerine başlar. Hasta ameliyattan üç saat sonra yürütülür.

Ameliyattan sonra ameliyatın yapıldığı bölgede biraz ağrı ve bacakta uyuşma meydana gelebilir. Bunlar zaman içerisinde geçer. Eski ağrılarınızdan eser kalmaz. Bir hafta içerisinde yürüyüşe başlayabilirsiniz. 

Eğer masa başında çalışıyorsanız, 10 gün içerisinde işe dönebilirsiniz. Hastalardan istediğimiz kendilerini dinlendirmesidir. Hastalıklar genellikle iş stresinden, kendine yeterli vakit ayıramamaktan çıkar. Hastalar 20. günün sonunda bel ve karın güçlendirici egzersizlere başlayabilir.

Sık Sorulan Sorular

Bel fıtığı operasyonlarında hastanın ve hastalığın durumuna bağlı olarak operasyon süresi yarım saat ile 2 saat arasında değişebilir. Açık bel fıtığı ameliyatı yaklaşık olarak 2 saat sürer. Fakat geleneksel yöntemlerin aksine hem enfeksiyon riskini aza indiren, hem de hasta ağrı ve acı hissetmeden gerçekleştirilen tam kapalı bel fıtığı ameliyatının süresi ortalama olarak 45 dakikadır.

Bel fıtığı operasyonundan sonra anestezi etkisinin geçmesi ile birlikte hastalar normal bir odaya alınır ve genellikle aynı gün içinde eve gönderilir. Fakat doktorların gerekli gördüğü durumlarda bir ya da iki gün hastane kalması önerilebilir. İyileşme sürecinin sorunsuz bir şekilde atlatılabilmesi için şu noktalara dikkat etmek gerekir:

  • Ağrı kesici ilaçlar doktorun önerdiği şekilde kullanılmalı,
  • 2 hafta süreyle cinsel ilişkiye ara verilmeli,
  • Günde 3-4 kez ve 15 dakika süreyle kesi alanına buz uygulanmalı,
  • Sırtın büküleceği hareketlerden kaçınılmalı,
  • 2 hafta süreyle araba kullanmaya ara verilmeli,
  • 5 kilodan daha fazla yük kaldırılmamalı,
  • Yorucu aktiviteler yapılmamalı,
  • Yüksek lifli yiyecekler tüketilmeli ve bol su içilmeli,
  • Alkol ve sigara tüketilmemeli,
  • Giyinme ya da yıkanma gibi günlük aktiviteler yardım alınarak yapılmalı,
  • Banyo yapmaya operasyondan iki gün sonra başlanmalı.

Tüm bu yönlendirmelere uyulduğu takdirde hastanın iyileşme süresi ortalama olarak 1 ila 4 haftadır. Bu süreçte doktorun gerekli gördüğü durumlarda fizik tedavi uygulamaları yapılabilir.

Bel fıtığı rahatsızlığı bulunan hastaların şikayetlerinin istirahat, ilaç tedavisi ya da fizik tedavi gibi yöntemler ile giderilemediği durumlarda, cerrahi müdahale düşünülebilir. Aynı zamanda nörolojik bulgular belirgin ve ilerleyici bir durumda olduğunda, ayak düşüklüğü ve idrar tutmada zorluk gibi ürolojik problemler ortaya çıktığında da hastalığın kesin tedavisi için cerrahi müdahaleye başvurulabilir.

Bel fıtığı ve bel fıtığı sebebiyle ortaya çıkan ağrı, tedavi sürecinden sonra tekrar ortaya çıkabilir. Cerrahi olmayan yöntemlerle tedavi edilen bel fıtığının, cerrahi olarak tedavi edilen bel fıtığına göre tekrarlama ihtimali daha fazladır. Özellikle diskektomi yöntemi ile tedavi edilen bel fıtığı rahatsızlıklarında tekrarlama oranı yüzde 5 ila 10 arasındadır. Aynı zamanda var olan fıtığın tekrarlaması dışında, yeni bir fıtığın oluşması da söz konusu olabilir. Bel fıtığı tedavisi gerçekleştikten sonra, fıtığın tekrarlamasına neden olabilecek unsurlar şunlardır:

  • Ağır yük kaldırmak,
  • Obezite, sigara ve alkol tüketimi gibi durumlar,
  • Yaşlanmaya ya da dehidrasyona bağlı olarak gelişen disk dejenerasyonu.

Bel fıtığı tedavisi gören ve ağrılarından kurtulmuş olan hastaların doktor tarafından önerilecek olan yaşam tarzı değişikliklerini uygulaması, fıtığın tekrarlama ihtimalini düşürecektir.

Bel fıtığı sebebiyle ortaya çıkan bel ağrısı eğer kalçaya ya da bacaklara doğru yayılıyorsa; burada ağrı ile birleşen bel fıtığı sinirlere bası uygulayabilir. Bu da ortaya daha ciddi sağlık sorunlarının çıkmasına neden olur.

Aynı zamanda bel fıtığının normalden büyük olması omurilik içerisinde sinirlerin çıktığı noktalara da bası yapabilir. Bu da hastalarda güç kaybı yaşanmasına ve düşük ayak olarak adlandırılan sendromun ortaya çıkmasına zemin hazırlar.

Düşük ayak sendromu yaşayan hastalar ayaklarını yerden yukarı doğru kaldırma yeteneğini kaybeder. Yürüme sırasında ayak parmaklarını yerden kaldırmak mümkün olmadığı için, hastalar ayaklarını sürüyerek yürür. Bu yürüyüş tipi stepaj yürüyüşü olarak da adlandırılır. Ayakları sürüyerek yürümek hem günlük aktiviteleri, hem de yaşam kalitesini olumsuz etkiler.

Bel fıtığı tedavisinde korse kullanımının doktor kontrolünde olmadan kullanılması faydadan çok zarar getirebilir. Çünkü bel fıtığı kasların zayıflığı sebebiyle ortaya çıkmış olabilir ve korse kullanımı da kasların zayıflamasına neden olabilir. Korse kullanımı bel fıtığına bağlı ağrıların ani bir şekilde başlaması durumunda, omurga seviyesindeki eğilmenin ve dönmenin önüne geçmek amacıyla doktorlar tarafında önerilebilir. Fakat tedavi konusunda tek başına etkili değildir.

Bel fıtığı tedavisinde uygulanan mikrodiskektomi yönteminde amaç fıtıklaşmış olan diske ulaşmak ve çıkarmaktır. Söz konusu yöntem uygulanırken izlenen adımlar şunlardır:

  • Hasta yüzüstü olarak yatırılır,
  • Floroskopi adı verilen özel bir röntgen cihazı ile kesiyi doğru noktadan yapabilmek için seviye tespiti yapılır,
  • 2 ila 3 santimlik bir kesi yapılır,
  • Fıtığın olduğu seviyeye ulaşabilmek için bel omuru üzerindeki kas grupları kemiğe tutundukları yerden sıyrılır ve serbest hale getirilir,
  • Bu işlemden sonra fıtığın olduğu noktaya ulaşılmış olur,
  • Küçük olan ameliyat bölgesinin büyütülmesi adına ekartör adı verilen sistemler yerleştirilir ve böylelikle ameliyat sırasında kullanılacak olan mikro aletlerin kullanımı mümkün hale gelmiş olur,
  • İçerisinde sinirlerin bulunduğu omurilik zarını koruyan doku çıkarılır ve ve böylelikle ortaya fıtık tarafından sıkıştırılmış olan sinir dokusu çıkar,
  • Kullanılan mikro aletler ile fıtık çıkarılır ve sinir rahatlatılır.

Bel fıtığı tedavisinde uzman hekimler tarafından uygulanan bir mikrodiskektomi operasyonu, yüzde 90 ile 95 oranında bir başarı oranına sahiptir.

Yalnızca bel fıtığı şikayeti olan değil, aynı zamanda sırt fıtığı ve boyun fıtığı problemleri olan hastalara da mikrodiskektomi ameliyatı uygulanabilir. Tüm fıtıklaşmış disklerin tedavisinde kullanılan mikrodiskektomi yöntemi, alternatif tedavi yöntemleri ile tedavi edilememiş olan tüm hastalar için uygulanabilir bir yöntemdir.

Diskektomi ameliyatına engel olacak ek bir hastalığa sahip olmayan herkese mikrodiskektomi ameliyatı yapılabilir.

Hastalığın tanısı için ilk olarak klinik bir muayene gerçekleştirilir. Hemen arkasından röntgen, MR ve bilgisayarlı tomografi yöntemlerine başvurulur. Doktorun gerekli gördüğü durumlarda EMG adı verilen bir elektrofizyolojik tetkik gerekebilir. Aynı şekilde X-Ray ile ayrıntılı bel grafileri de çekilebilir.

Her bel ağrısı bel fıtığı değildir. Hastaların hissettikleri bel ağrılarının yalnızca yüzde 4’lük bir  kısmı bel fıtığından kaynaklanır. Bel ağrılarının yaklaşık yüzde 70’lik bir kısmı bağlarda, eklemlerde ya da kaslarda meydana gelen zorlamalardan ve gerilmelerden kaynaklanır.

Örneğin duruş bozukluklarından kaynaklanan ve genellikle masa başı çalışan insanların başına gelen bel ağrıları ile bel fıtığından çok daha yaygın şekilde karşılaşılır.

Tüm bunların dışında en sık karşılaşılan bel ağrısı nedenlerini şu şekilde sıralamak mümkün: Mekanik olmayan hastalıklar, travma, ağır yük kaldırma, postür (duruş) bozuklukları, öne eğilerek çalışma ya da oturma, yaşlanmaya ya da farklı hastalıklara bağlı gelişen kireçlenme ve dejenerasyon.

İlginizi Çekebilir

Yorumlar

2 Comments to “ Bel Fıtığı Nedir? Sebepleri Tanısı ve Tedavisi”

  1. Ulaş Sargın says :Cevapla

    Omurilikte 4.boğumda kaza sonucu daralma mevcut. Boyun fıtığı ve bel fıtığı var. Boyun fıtığından bir kez ameliyat oldu tekrar oluştu. Sağ elinde hissizlik mevcut. Sağ ayakta ani boşalma ve çekme mevcut. Diz kapağını toplayamadığını ifade ediyor.

    Diskin bası yaptığı sinire bağlı kas grubunda kuvvet kaybı var ve ilerleyici ise
    Ani gelişen tek yada çift taraflı ayak düşmesi (düşük ayak)
    Ani gelişen idrar ve büyük abdest kaçırma ya da yapamama

    Bu belirtiler mevcut. Tedavi ve ameliyat masraflarını öğrenebilir miyim?

    1. Geçmiş olsun Ulaş Bey. Anlattığınız belirtiler acil durumda olduğunu gösteriyor. İvedi bir şekilde en yakın Beyin, Sinir ve Omurilik Cerrahi doktoruna başvurmanız gerekiyor. Dilerseniz bu numara +90 (533) 075 81 80 ile WhatsApp üzerinden veya arayarak randevu alabilirsiniz.

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

TOP
WhatsApp